خرید و دانلود تحقیق تسبیع دایره

تسبیع دایره

تَسْبیعِ دایِره، تقسیم محیط دایره به 7 کمان برابر، یا ساخت(ترسیم) 7 ضلعی منتظم که در سدۀ 4ق/10م بسیاری از دانشمندان دورۀ اسلامی را به خود مشغول ساخت. در سنت ریاضیات اسلامی، رساله‌ای در این باب به ارشمیدس (ه‍ م) منسوب شده که ابن ندیم از آن با عبارت «کتاب تسبیع الدائرة در یک مقاله» یاد کرده است (ص 266).

اما ریاضی‌دانان دورۀ اسلامی غالباً در عنوان یا متن آثاری که در این باب نوشته‌اند، از اصطلاحاتی چون «عمل المسبع المتساوی الاضلاع فی الدائرة» و «عمل المسبع فی الدائرة» و «استخراج ضلع المسبع المتساوی الاضلاع» بهره گرفته‌اند (نک‍‍ ‌‎‎‌‍‍‍‍‍‍‍‍‎: ‎‎‎‎‎‎‍::::فهرست مآخذ همین مقاله).

اما ابوالجود (ه‍ ‌م) به رغم به‌کارگیری عبارات یادشده، به «توانایی ابوحامد صاغانی در [مسئلۀ] تسبیع و دیگر مسائل هندسی» اشاره کرده («الدلالة…»، 721)، و کمال‌الدین ابن یونس (ه‍ ‌م) نیز هم در عنوان رسالات خود و هم هنگام اشاره به رسالۀ منسوب به ارشمیدس و نیز رساله‌ای از ابوسعید سجزی، از همان اصطلاح تسبیع دایره بهره برده است (ص885 ، 891).

خرید و دانلود تحقیق تسبیع دایره

در متون یونانی، نشانه‌ای از نگارش چنین رساله‌ای توسط ارشمیـدس نمی‌توان یافت. از روایت عربی رایج در دورۀ اسلامی نیز تنها تحریری نوین که فردی فاضل به نام مصطفى صدقی ابن صالح در 1153ق/1740م با عنوان «عمل الدائرة المقسومة بسبعة اقسام متساویة لارشمیدس» فراهم آورده، به دست ما رسیده است.

وی چنان که خود گوید: نسخه‌ای بسیار مغلوط از رسالۀ ارشمیدس در این باره را به ترجمۀ ثابت بن قره در یک مقاله و 18 شکل (قضیه یا مسئله) یافته، و پس از اصلاح متن، برخی براهین متأخران همچون ابوعلی حبوبی و شنی (نک‍ : «عمل الدائرة…»، 667-675) را نیز بدان افزوده است

(دربارۀ تغییرات اعمـال شده توسط مصطفـى صدقی، نک‍ : هـوخندایک، 208). در ایـن رساله تنهـا دو مسئلـۀ 17 و 18 بـه تسبیـع دایره مربوط مـی‌شوند («عمل الدائـرة»، 687-689؛ نیـز: هوخندایـک، 204).

برای خواندن ادامه مطلب تحقیق تسبیع دایره ، خرید و دانلود را انجام دهید. تا فایل ورد آن در اختیار شما قرار بگیرد.

خرید و دانلود تحقیق تسبیع دایره